Şiir Defteri / Sizin Köşeniz / TÜRK LİRASI DEĞİL TÜRKİYE LİRASI SAVIM (DENEME)

Yazardan en yeniler

İran Riyal'i deniliyor, İran'lı Riyal'i değil. Abd Dolar'ı deniliyor, Abd'li Dolar'ı değil. İşi karıştıran şey sanırım Avrupa olmalı. Fransa Frangı değil, Fransız Frangı; Almanya Mark'ı değil Alman Mark'ı; İngiltere Sterlin'i değil İngiliz Sterlin'i deniliyor örneğin. Ancak öte yandan; Hollanda'lı Florin'i değil Hollanda Florin'i deniliyor. Bence yani Türkçe'ye ve dilbilime göre; Türkiye Lira'sı denilmeli, Türk Lira'sı değil. Çünkü en azından; bu parayı çıkaran, yöneten; Türk yani insan değil Türkiye yani bir devlet. Paraları devletler basarlar ve sahiplenirler. Örneğin yine; Tuz Gölü; Türk gölü mü, Türkiye gölü mü? Uludağ dağı; Türk dağı mı, Türkiye dağı mı? Bakın, basit gibi görünüyor ancak felsefe, mantık, Türkçe bilmeyenler için basit gelir. Yani her Türk; Türkçe biliyor, demek değildir. Türkçe; bir bilim dalıdır, öyle, Türk doğmak ile, Türk olmak ile, Türkiye'li olmak ile öğrenilecek, bilinebilecel birşey değil. Örneğin; Uludağ dağına Türk dağı der isek bu dağa yalnızca Türk'ler çıkabilir, başkaları çıkamaz, yasakdır(yasaktır) gibi bir anlam oluşur. Oysa Türkiye dağı denilince dağın Türkiye'de olduğu anlaşılabilir. Ancak öte yandan; örneğin İngiltyere'nin, İngiltere'den çok uzaklarda sömürgeleri, adaları var. Örneğin Falkland adası; İngiltere adası mı demek gerekir, İngiliz adası mı? Çünkü bu adada; İngiliz olmayanlar da yaşıyorlar, bu ada İngiliz olmayanlara da açık. Ancak bu ada İngiltere'de değil ki İngiltere adası diyelim. Öyle ise bu adaya denilebilecek tek doğru şey ?İngiltere'ye ait' sözü olacakdır(olacaktır). Yani örneğin; ?Bu ev kime ait?' gibi. Yani örneğin Türkiye'de, Türk'lerin evleri var, her an içlerinde yaşadıkları. Ancak hiçkimse kalkıp da bu evler Türk evleri ya da Türkiye evleri demez. Falancanın evi, filancanın evi derler örneğin. Ya da örneğin Ankara'daki evler için hiçkimse ?Ankara'da öyle güzel Türk evleri var ki' demez. Öte yandan; bir paraya Türk Lirası demek; o para Türk'lere ait, yalnızca Türk'ler kullanabilir, anlamına da gelebilir. Yine örneğin bir peynire ?Fıransız(Fransız) peyniri' demek ile Fıransa peyniri demek arasında da farklar vardır. Fıransa peyniri demek gerçekde Fıransız peyniri de demekdir(demektir). Çünkü örneğin Türk peyniri olsa; Türkiye'de de olur idi ve adı da bu neden ile Türkiye peyniri olur idi. Öte yandan; Türkiye peyniri demek de peynir sanki Türkiye'de değil de Türkiye'den yapılmış gibi bişr anlam da yaratabilir. Ancak bunu mantık önler; ?Ya, hiç Türkiye'den peynir mi olur!', der. Ancak öte yandan; Fıransız peyniri demek de sanki o peynir Fıransız'lardan yapılmış gibi bir anlam da doğurabilir. İnsanlar kendi dillerine alışdıkları(alıştıkları) için böyle mantık durumlarını anlamazlar, algılamazlar pek. Yani bu durumda; Türk Lira'sı sanki Türk'lerden yapılmış; Türkiye Lira'sı da sanki Türkiye'den yapılmış bir para gibi algılanabilir, düşünülebilir; en azından, Türlçe öğrenmeye yeni başlamış kuramsal bir uzaylıca. Bu durumda; Türk Lira'sı da Türkiye Lira'sı da mecaz anlamlıdırlar. Yani gerçekde koskoca Türkiye'nin para birimi bir mecazdır. Bunun nedeni nedir? Aynı para birimini; başka devletlerin de ülkelerin de kullanıyor olmasıdır. Örneğin; lira sözcüğü başka birkaç devletde de vardır, para birimi olarak. Yine; Dolar yalnızca Abd'nin değil örneğin Kanada'nın da para birimidir. Bu neden ile bence devletler yalnızca kendilerine ait para birimi adları yaratmalılar ki dilbilime uygun olsun para birimlerinin adları. Yani bence; bir yerlerde şu konuşma olmak zorundadır: -Bu ne? -Türk Lira'sı. -Türk'lerden mi yapılıyor?! -Yok yani Türkiye Lira'sı. -Türk peyniri gibi mi yani? -Yok be ya. -Türkiye'nin toprağından mı yapılıyor? -Yok be ya; Türkiye'nin para birimi. Ancak bence Türk Lira'sı demek yerine Türkiye Lira'sı demek daha doğrudur. Çünkü hem Türk Lira'sını Türk'ler değil Türkiye devleti yaratmışdır(yaratmıştır) hem de dünyada Türk devleti çok var. Türk Lira'sı denilince sanki tüm Türk devletlerine ait imiş gibi olabilir, sanılabilir. Yani ad, isim koyar; sözcük, kavram yaratır iken ?olmayan uzaylıları' da düşünmek gerekir, ?Acaba onlar nasıl algılar?', diye. Ya işte böyle; bilgen var ise belan da var demekdir(demektir). Durduk yerde başına bir de bu sorunu çıkardı işte. Size zor gelen şeyler zordur da size basit gelen şeyler asla basit değildir. Evet devletler, hükümetler, siyasetçiler; felsefeyi, bilimi, mantığı dışlayıp ?Ben yapdım(yaptım) oldu' demek ile olmuyor. Tarihin zeminini kaygan yapan da bu gerçekdir(gerçeltir) işte. Necdet Gürçiftçi 21-Ekim-2012 tarihinde internette yayınlandı.
Düzenleme: 06.08.2018 / 00:39

TÜRK LİRASI DEĞİL TÜRKİYE LİRASI SAVIM (DENEME)

Yazardan en yeniler

En Çok Okunanlar

Yeni Üyeler