Şiir Defteri / Sizin Köşeniz / TÜRKÇE, GÜZEL DİLİM!

TÜRKÇE, GÜZEL DİLİM!

Yazan: Eğitimci
11.10.2008 / 00:08

2553 kez görüntülendi
5 yorum yapıldı

Takip et @sdefteri

Yazardan en yeniler

Ne denli güç ve güçlü bir dilsin! Güç bir dilsin çünkü Türkçe, Arapça ve Farsça’nın bileşimi olan Osmanlıca yüz yıllarca seni tutsak etti. Bu etkileşim, sözcük dağarcığını kökeni öz Türkçe olmayan sayısız sözcüklerle doldurdu. Bunun yanı sıra Batı dillerinin de hatırı sayılır dozda etkisi yadsınamaz kuşkusuz. Güçlüsün çünkü binlerce yıl geçmişin var ve standart, özgün dil kuram ve temel yazım kurallarını tüm uğraşmalarına karşın yok etmeyi başaramadılar. Uyduruk sözcüklerle zaman zaman seni kuşa çevirmeye kalkışan kıytırıklar dün olduğu gibi bu gün de iş başında! Sözde incelmek (!) uğruna sesleri yutan, özne-yüklem dengesini bozan, noktayı ve virgülü bile yok sayan, dinlemeden konuşan, okumadan yazmaya kalkan enteller (!) hiç de azımsanacak sayıda değil! Gelelim işin özüne! Hemen hepimiz iyi biliriz: --Dil; kültür ve iletişim aracıdır. --Dil; özgün ses bilgisi, sözcük yapısı ve tümce türleri ile bir kül varlıktır. --Dilin kendine özgü sözcük türetme ekleri (Yapım-Çekim ekleri, ...) vardır. --Özgün inceliklerinin yanı sıra dilin standart kuram ve yazım kuralları vardır. --Tarihi, coğrafyası şöyle dursun, dilin işlerliği ve geçerliliği son derece önemlidir. Dil; işlevsel olarak özde konuşmaya dayanır. Ereğimizi, dileğimizi, meramımızı, ... öncelikle ve özellikle konuşarak anlatırız. Dil; öğrenme sürecinde temel yöntembilimsel aşamalar olan ‘dinleme, konuşma, okuma ve yazma’ yoluyla çalışılır, uygulamalarla beceri geliştirilir ve özümsenir. Dili tümüyle öğrenebilmek olanaksız olup, buna ne zamanımız, ne de enerjimiz yeter. “Türkçe’yi öğrendim, bilirim hatta iyi, çok iyi biliyorum.” diyen varsa, aklına şaşmak gerek! Birkaç dil bildiğini ileri sürmek için ille profesör, milletvekili, ... olmak gerekmez kanımca. Söylediklerine önce kendileri yürekten inanmalı. Basit bir dilekçe yazmayı, kendi özgeçmişlerini özetlemeyi bile beceremeyen, öz dilinde ne düzeyde olduğunun bilincinden yoksun nice enteller (!) mangalda kül bırakmazlar üstelik! Dilbilimi verilerinin ışığında hiçbir zaman değişmeyen bir gerçek vardır ki o da ana dilinde yeterli olmayanların bir yabancı dilde başarılı sayılabilmelerinin hayli güç olduğudur. Ağız, torba değil ki büzesin! Çala kalem dörtnala koşarcasına imgelerle, simgelerle savlar, öngörüler sunan; özellik, güzellik, estetik, esneklik, incelik aldatmacalarıyla sanki ‘dil tasarımcısı’ gibi ulu orta boy gösterenlere ne demeli! Acaba onlara ‘Dur Yolcu!’ başlıklı şiiri mi oku(t)malıyız? Yarım yüzyılı aşan ömrümde birkaç yabancı dil çalıştım. Birkaç kez yüksek öğrenim diploması aldım. Onlarca düz yazı ve yüzlerce şiir yazdım. Daha da önemlisi, eğitimin her aşamasında, son yirmi iki yılı üniversitede geçen ve toplam otuz yılı aşan devlet hizmetim süresince, binlerce öğrenci yetiştirdim. Türkçe ve İngilizce altıncı ve yedinci yapıtlarımı oluşturmaya çalışırken, Türkçe’de yanlışlarımı düzeltmeyi ve eksiklerimi kotarmayı sürdürmekteyim. Öğrenmenin sonsuz bir süreç olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Kendi adıma; yaşı ve çağı dolayısıyla dilde kemikleşmiş bazı alışkanlıkları bir çırpıda yok etmek, ya da değiştirmek sanıldığı gibi öyle pek kolay olmasa gerek! Başta alım satım (~ticaret), iç ve dış dolaşım (~turizm), sosyokültürel, sosyoekonomik ve sosyopolitik ilişkiler dilin gelişmesi, güçlenmesi, yayılması bağlamında o ülkenin ekonomisi ile yakından ilgilidir. Ortak paydadan petrodolar * dili Arapça ile İngilizce buna örnektir. Birikimli ve deneyimli bir dil eğitimcisi olarak derim ki; Türkçe’mizin yabancı sözcüklerden arıtılması, yabancı kültürlerin etkisinden ırak tutulması, özünün bozulmasının önlenmesi kaçınılmaz bir ivedi gerekliliktir. Bunu yaparken dili kuşa çevirmekten, yapaylaştırmaktan, yozlaştırmaktan ve uyumsuz karşılıklarla gülünç duruma düşürmekten kesinlikle kaçınmalıyız. Cumhuriyetimizin kurucusu, dünya lideri, Atamızın kurucusu olduğu Türk Dil Kurumu’nun standart sözlükleri ile yazım rehberi sıkça yararlandığım kaynaklardandır. Sınama-Yanılma yöntemiyle yaptığım çalışmalar belirli bir olgunluğa eriştikten ve iyice demlendikten sonra çalışma ortamım olan mutfağımdan (!) çıkmaktadır. Türkçe’yi çalışmayı aralıksız sürdürmekte olup, asla ‘Öğrendim!’ diyemem çünkü dilimiz, yazımın başında da vurguladığım gibi, oldukça güç ve o oranda da güçlüdür. Güzel dilimizi tüm incelikleriyle ve özenle kullanmalıyız. Yazımın özüne ilişkin olarak, öncelikle ve özellikle bilgisayar ortamında Türkçe kökenli, duru, özlü, özentisiz, uygun, uyumlu, ... takma adlar (~rumuz) kullanalım ve bu konuda kişisel yaklaşımımızı açık seçik ortaya koyarak ilk olumlu adımı atmış olalım, derim. Saygılarımla. * Latince kökenli olup, İngilizce ve diğer Batı dillerine giren /-o-/ orta eki (~infix, midfix), dilimizde bağlaç işlevi gören ‘ve’ anlamındadır. Açık yazılışlarıyla iki örnek: petr-o-dollar (Türkçe’si, petrol ve dolar) techn-o-economical (Türkçe’si, teknik ve ekonomik), ... Türkçe’ye girmiş olan ‘petrodolar’ sözcüğünü ‘petrol ve dolar’ biçiminde yazsam, daha mı şık dururdu, bilemem!

bilgisayarım

11.10.2008 / 00:53

sevgili seçil söyler misiniz hangi kelime tam anlamıyla türkçe esas konu bu bir defa devlet kimsenin anlamadığı dilden konuşuyor ben bakıyorum dilimizde çoğu fransizca farsça osmanlıca tam anlamıyla öz türkçemizi bulamıyorum örnek verirsem garson fransızca restaurant gene fransızca daha saysam buraya sığmaz ve işyerlerinin çoğu yabancı benzin istasyonu bonjour adını koymuşlar günaydın demek ama üzgünüm şimdi bir alışveriş merkezi açılıyor bize yakın optimum hiç türkçe yok mc donald s pizza hut eğitimcilere dil konusunda bilgin olanlar neden çalışmıyor bu konuda inanın çok merak ediyorum ve yanıtını bulamadım en içten selam ve sevgilerimle

Eğitimci

11.10.2008 / 03:52

NEŞE HANIM; YAZIMA LÜTFETTİĞİNİZ İÇTEN VE ÖZLÜ YORUMUNUZ İÇİN DUYARLI YÜREĞİNİZE ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM. YAZDIKLARINIZDA TAMAMEN HAKLISINIZ. KONUYLA İLGİLİ OLARAK TDK (PROFESÖRLER KURULU) BİR SÜDEDİR YOĞUN ÇALIŞMALAR YAPMAKTADIR. YEREL YÖNETİMLERE DE GÖREV DÜŞMEKTE OLUP, İŞ YERİ ADLARININ ARI TÜRKÇE İLE BELİRLENMESİ, DİLİMİZE SAHİP ÇIKMAMIZ AÇISINDAN BÜYÜK ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR. ELBET EĞİTİMCİLERİN, YAZILI VE GÖRSEL BASIN/MEDYA KURULUŞLARININ DA BU NOKTADA ÖZENLE VE TİTİZCE ÇALIŞMASI GEREKİR. KISACA TÜRK'ÜN ÖZ DİLİNE SAHİP ÇIKMASI, BUNUN İÇİN DE DİLİN KURAM VE BELİRGİN YAZIM KURALLARINI ÇOK İYİ ÖZÜMSEMESİ KAÇINILMAZDIR. SAYGI, SEVGİ VE SELAMLARIMI SUNARAK ÇALIŞMALARINIZDA BAŞARILAR DİLER, HOŞ VE ESEN KALINIZ, DERİM. SEÇİL KARAGÖZ {s:026}

Aksakal

11.10.2008 / 12:54

Sevgili "Eğitimci" Seçil Beyefendi, Hayatıma "gaye" edindiğim ve kendimi bildim bileli yazdığım,konuştuğum, söylediğim meselelerin ömrümün son demlerinde bile gündemin birinci sırasını işgal ediyor olmasını görmek insana gerçekten hüzün veriyor.Ama diğer yönüyle de meselelerin artık çok şükür ehil ellerde yazılıyor, tartışılıyor olmasını görmek de o nisbette haz veriyor.Sorun varsa elbette konuşulacak, tartışılacak. Neyseki bunu artık rahatça yapabilme imkânına sahibiz.Bu imkânları bilinçli olarak kullanmaya yönelmek; eksiklerimizin tamamlanmasının temelini oluşturacak yapı taşlarıdır.Bu yapı taşlarının yerli yerine ehil ellerde kullanıldığını görmek gerçekten beni mutlu ediyor.Şu anda ben de ancak odun kesicinin "hınk" deyiciliğini yapabiliyorum, zira gücüm sadece buna yetiyor. Bu bakımdan size teşekkürü hem borç biliyor, hem de çalışmalarınızda halisane başarılar diliyorum. Sevgi ve dostluk bağları ebedi kardeşiniz.... Enver Özçağlayan{s:026}

Düzenleme:11.10.2008 / 12:57

ayşe

11.10.2008 / 13:21

sevgili gönül dostu siz ne kadar şanslısınız ki otuz yılınızı bir çok talabe yetiştirerek geçirmişsiniz okumuş okutmuşsunuz .Bu şansı yakalayamayan içinde okumak özlemi ile yanan niceleri vardır ki bu özlemi başka türlü değerlendirmeye çalışır belki bilinçsizdir ama inanın hiç ard niyeti olmaz sadece çabalar durur yazmak içinden geçenleri anlatmaktır ama belki çaresizliktir yazdıklarını düzgün yazamamak onun suçu olmasın bunuanlayınlütfen sevgiler {s:026}{s:015}

ziyaRET

12.10.2008 / 10:55

değerli gönül dostu türkçemizi ne hale getiriyoruz değimi duyarlı yüreğini en içten dileklerimle tebrik eder sıhhat ve başarı dilerim.. {s:030}{s:030}{s:030}

En Çok Okunanlar

Yeni Üyeler

Arzum
SiirDiyari61
Dilara58
Sedatyasar
imbat12

Kapat/(ESC)

Rastgele Şiir